Gehoorschade kan op verschillende manieren ontstaan en heeft niet altijd dezelfde oorzaak of gevolgen. Toch wordt gehoorschade vaak als één geheel gezien, terwijl er in werkelijkheid meerdere vormen zijn — elk met hun eigen kenmerken, oorzaken en klachten.
In dit artikel leggen we duidelijk uit welke 4 vormen van gehoorschade er zijn, hoe ze verschillen én wat je eraan kunt doen.
Welke 4 vormen van gehoorschade zijn er?
De vier meest voorkomende vormen van gehoorschade zijn: conductief gehoorverlies, perceptief gehoorverlies, gemengd gehoorverlies en centrale gehoorverwerkingstoornissen.
Elk type schade beïnvloedt een ander deel van het gehoorsysteem en vraagt om een andere aanpak of behandeling.
Conductief gehoorverlies ontstaat in het uitwendige of middenoor, terwijl perceptief gehoorverlies te maken heeft met het binnenoor of de gehoorzenuw.
Bij gemengd gehoorverlies gaat het om een combinatie van beide. Centrale gehoorverwerkingstoornissen treden op in de hersenen: het oor functioneert goed, maar de hersenen kunnen het geluid niet goed interpreteren.
1. Wat is conductief gehoorverlies?
Conductief gehoorverlies (geleidingsverlies) ontstaat wanneer geluidsgolven het binnenoor niet goed bereiken, vaak door een blokkade of afwijking in het buiten- of middenoor. Je hoort geluiden dan gedempt of alsof ze van ver komen, maar je gehoorzenuw functioneert nog goed.
Oorzaken van deze vorm zijn bijvoorbeeld:
- Overmatig oorsmeer
- Een gaatje in het trommelvlies
- Middenoorontstekingen
- Otosclerose (verharding van de gehoorbeentjes)
Vaak is conductief gehoorverlies tijdelijk en goed te behandelen met medicijnen, een ooroperatie of een hoortoestel dat het geluid extra versterkt.
2. Wat is perceptief gehoorverlies?
Perceptief gehoorverlies (ook wel sensorineuraal gehoorverlies genoemd) ontstaat door schade aan het binnenoor of de gehoorzenuw. Dit is de meest voorkomende vorm van blijvende gehoorschade. Geluid komt nog wel aan in het oor, maar wordt vervormd of verzwakt doorgegeven aan de hersenen.
Veelvoorkomende oorzaken:
- Leeftijdsgebonden slijtage (presbyacusis)
- Lawaaischade door harde muziek of machines
- Infecties of trauma aan het oor
- Erfelijke factoren
Deze vorm van gehoorschade is meestal blijvend, maar kan vaak goed ondersteund worden met een gehoorapparaat of cochleair implantaat, afhankelijk van de ernst.
3. Wat is gemengd gehoorverlies?
Gemengd gehoorverlies is een combinatie van conductief en perceptief gehoorverlies: het geluid wordt zowel slecht geleid als verkeerd verwerkt. Je hebt dus te maken met meerdere oorzaken en klachten die tegelijkertijd optreden.
Dit kan bijvoorbeeld gebeuren als je ouderdomsgehoorverlies hebt én een middenoorontsteking. De behandeling bestaat vaak uit het aanpakken van het conductieve deel (zoals een ontsteking behandelen) én het versterken van het geluid met een hoortoestel voor het perceptieve deel.
Gemengde gehoorproblemen komen vaker voor bij mensen die al een bekend gehoorprobleem hebben en daar later een bijkomende aandoening bij krijgen.
4. Wat zijn centrale gehoorverwerkingstoornissen?
Bij centrale gehoorverwerkingstoornissen ligt het probleem niet in het oor zelf, maar in de hersenen. Je hoort het geluid wel, maar je hersenen hebben moeite om het te interpreteren of begrijpen. Dit komt vooral voor bij kinderen, ouderen of mensen met neurologische aandoeningen.
Mogelijke signalen zijn:
- Moeite met het volgen van gesprekken, vooral in een drukke omgeving
- Geluid horen, maar niet verstaan
- Trage reacties op gesproken informatie
Deze vorm is lastig vast te stellen met een gewone gehoortest. Specialisten doen dan aanvullende onderzoeken. De behandeling bestaat vaak uit auditieve training, spraaktherapie of specifieke communicatiestrategieën.
Wil je weten of je gehoorschade hebt en welke vorm het betreft? Doe dan een gratis hoortest bij een audicien bij jou in de buurt. Zo krijg je direct inzicht in je gehoor en wat er mogelijk is om je beter te laten horen.
Veelgestelde vragen
Hoe weet ik welke vorm van gehoorschade ik heb?
De vorm van gehoorschade wordt vastgesteld met een hoortest en eventueel aanvullend onderzoek bij de KNO-arts of audioloog. Op basis van de resultaten bepaalt men waar het probleem zich bevindt: in het oor, de zenuw of de hersenen.
Kan conductief gehoorverlies vanzelf overgaan?
Ja, als het wordt veroorzaakt door oorsmeer, vocht of een infectie, kan conductief gehoorverlies tijdelijk zijn en vanzelf of met behandeling verdwijnen. Blijft het aanhouden, dan is medisch ingrijpen vaak nodig.
Is perceptief gehoorverlies te genezen?
Nee, perceptief gehoorverlies is meestal blijvend, maar kan goed gecompenseerd worden met een hoortoestel. Dit helpt om geluiden weer duidelijker en verstaanbaarder te maken.
Wat is het verschil tussen gemengd gehoorverlies en gewone slechthorendheid?
Bij gemengd gehoorverlies zijn er twee problemen tegelijk: slechte geleiding én slechte verwerking van geluid. Gewone slechthorendheid verwijst meestal naar één oorzaak, zoals leeftijdsgebonden slijtage.
Kun je centrale gehoorproblemen meten met een standaard gehoortest?
Nee, standaard hoortesten meten vooral het functioneren van je oren, niet hoe je hersenen geluid verwerken. Bij vermoeden van centrale verwerkingstoornissen is aanvullend onderzoek nodig via een audiologisch centrum.